In de Kamerbrief van afgelopen vrijdag zet minister Bruins (OCW) de kabinetsplannen uiteen voor de hervorming van de landelijke publieke omroep. Bruins schrijft: “De publieke omroep is […] niet ‘aanvullend’ op commerciële media, maar heeft een eigenstandige taak als publieke voorziening voor de hele samenleving.” De minister wil het journalistieke aanbod verstevigen in de digitale omgeving.
Evenwicht in nieuwslandschap nodig voor behoud pluriformiteit
NDP Nieuwsmedia is voorstander van een pluriforme en stabiele publieke omroep met een journalistieke taak. Maar niét zonder een scherp oog voor het gehele ecosysteem van de journalistiek. Door de digitalisering van het nieuwslandschap komt de publieke omroep steeds meer in het vaarwater van nieuwsuitgevers. Met zijn voornemens verliest Bruins de gevolgen voor private nieuwstitels uit het oog.
Steeds meer nadruk op tekst
De nieuwsberichtgeving van de publieke omroep verschuift online al jaren van audiovisueel naar geschreven nieuws. Dit raakt de zichtbaarheid en toegankelijkheid van private nieuwsmedia. Een herijkt nieuwslandschap met een gezond evenwicht tussen publieke omroepen en private nieuwsorganisaties is nodig om ook in de toekomst een pluriform medialandschap te behouden.
Afspraken in andere landen verdienen navolging
Herman Wolswinkel, directeur van NDP Nieuwsmedia: “Door de digitalisering van het nieuwslandschap zien wij dat publieke omroepen steeds meer nieuwsartikelen publiceren, die gratis toegankelijk zijn. Daarmee concurreert de NPO direct met het nieuwsaanbod van uitgevers. Daarover is een fundamenteel gesprek noodzakelijk. De politiek bepaalt hier de kaders en kan zorgen voor een gezond en duurzaam evenwicht tussen publiek en privaat aanbod. In andere Europese landen, waaronder België, Duitsland en Finland, gebeurt dat al. Daar zijn bindende afspraken gemaakt die zorgen voor een beter evenwicht tussen publieke omroepen en private nieuwsmedia. Dat verdient in Nederland navolging.”
In andere Europese landen, waaronder België, Duitsland en Finland, gebeurt dat al. Daar zijn bindende afspraken gemaakt die zorgen voor een beter evenwicht tussen publieke omroepen en private nieuwsmedia
Werk maken van prominentiebeleid
Het kabinet erkent dat nieuwsorganisaties zich staande moeten houden tegenover tegen de distributiemacht van grote internationale techpartijen. Het is daarom te prijzen dat minister Bruins oog heeft voor de prominentie van Nederlandse mediapartijen op social media en wettelijke borging onderzoekt. NDP Nieuwsmedia benadrukt daarbij dat de betrokkenheid van private nieuwsorganisaties voorwaardelijk is voor succesvol prominentiebeleid. Private partijen denken al mee hoe dit in de praktijk is vorm te geven.
Reclameluwe publieke omroep
Daarnaast schrijft minister Bruins dat een besluit over het advertentiebeleid van de publieke omroep op een later moment volgt. Het kabinet werkt aan een impactanalyse over de gevolgen van een mogelijke verruiming van het (online) advertentiebeleid. NDP Nieuwsmedia bepleit een reclameluwe publieke omroep. Private nieuwsorganisaties zijn voor een belangrijk deel – en sommige nieuwsmedia zelfs volledig – afhankelijk van advertentie-inkomsten om hun redacties te bekostigen. Omdat private en publieke nieuwsmedia veel overlap hebben in de doelgroepen die zij bereiken, heeft een reclameverruiming voor de publieke omroep een sterk negatief effect op de advertentie-inkomsten van private nieuwsorganisaties.
Op maandag 14 april debatteert de Tweede Kamer over de hervorming van de publieke omroep. Het kabinet verwacht vervolgens begin 2026 een wetsontwerp te publiceren en ter consultatie voor te leggen.
