Op 31 maart jl. publiceerde het Commissariaat voor de Media het rapport Monitor pluriformiteit – Modellen om de diversiteit van het nieuwsaanbod te monitoren. In het rapport doet het Commissariaat verslag van drie pilotstudies die in het afgelopen jaar door wetenschappers zijn uitgevoerd om de diversiteit van het nieuwsaanbod in kaart te brengen. NDP Nieuwsmedia neemt deel aan de begeleidingscommissie van dit traject.
Drie onderzoekmethoden getest
In drie pilotstudies zijn verschillende onderzoeksmethoden getest. Door middel van vragenlijstonderzoek wordt inzichtelijk gemaakt hoe journalisten pluriformiteit beleven. Daarnaast wordt via geautomatiseerd overlaponderzoek unieke en overeenkomstige berichtgeving geanalyseerd. Een derde pilot om met behulp van AI de diversiteit van thema’s, bronnen en standpunten in nieuwsartikelen in kaart te brengen, blijkt nog niet geschikt als structurele monitoringstool.
Het Commissariaat wil het vragenlijstonderzoek en het overlaponderzoek gaan toevoegen aan zijn instrumentarium om de pluriformiteit van het Nederlandse nieuwslandschap structureel te monitoren.
Geeft het een getrouw beeld van de journalistieke praktijk?
In de rapportage is ook een reflectie van NDP Nieuwsmedia op de pluriformiteitsmonitor opgenomen (p.26). Daarin wijst NDP Nieuwsmedia op de noodzaak om de journalistieke en uitgeefpraktijk altijd mee te wegen in de nieuwe monitor. Een voorbeeld daarvan is de wijze waarop de checks and balances zijn georganiseerd op redacties. De manier waarop samenwerking tussen nieuwstitels vorm krijgt om een pluriform nieuwsaanbod te behouden, is een ander voorbeeld.
Zonder het betrekken van die context is het niet mogelijk om de onderzoeksresultaten goed te interpreteren. NDP Nieuwsmedia ziet het mede als haar taak om in de begeleidingscommissie van de pluriformiteitsmonitor de afstand met de journalistieke praktijk zo klein mogelijk te houden.
Vergrootglas op nieuwsinhoud brengt ook risico’s met zich mee
NDP Nieuwsmedia vindt het een gemis dat het pluriformiteitsonderzoek audiovisuele media en socialmediaplatforms buiten beschouwing laat, terwijl burgers zich veel breder informeren dan via geschreven journalistiek alleen. Ook wijst de brancheorganisatie op de risico’s van het leggen van het vergrootglas op de nieuwsinhoud. Onderzoek naar journalistieke inhoud mag nimmer aanleiding geven tot (overheids)bemoeienis met die inhoud.
