De Verordening legt alle betrokkenen in de keten van politieke advertenties nieuwe transparantieverplichtingen op. Nieuwsmedia moeten straks informatie verstrekken wie de politieke advertentie heeft betaald, hoeveel geld er met de advertentie is gemoeid en wat de te bereiken doelgroepen zijn.
Met de transparantie die de Verordening afdwingt, wil de Europese Unie de integriteit van verkiezingen waarborgen en het democratische debat versterken.
Identificatie van politieke advertenties
De Verordening omschrijft een politieke advertentie als “een advertentie die is bedoeld om de uitkomst van een verkiezing, referendum, stemgedrag of een wetgevend of regelgevend proces te beïnvloeden”.
De verantwoordelijkheid om advertenties als een ‘politieke advertentie’ te identificeren ligt bij adverteerders. Zij moeten nieuwsmedia informeren als zij een politieke advertentie aanleveren.
Waar de primaire verantwoordelijkheid eerder in het wetgevingsproces nog onduidelijk was, is deze nu belegd bij de adverteerder. In de opvatting van NDP Nieuwsmedia ligt de verantwoordelijkheid nu waar deze hoort. NDP Nieuwsmedia heeft zich daar tijdens het wetgevingsproces voor ingezet.
Op basis van de wettelijk vastgelegde definitie zal het niet in alle gevallen op voorhand duidelijk zijn of het een politieke advertentie betreft. NDP Nieuwsmedia voorziet grensgevallen en wijst erop dat daarover meer duidelijkheid moet ontstaan.
Nieuwe verantwoordelijkheden voor nieuwsuitgevers
De nieuwsuitgever is er verantwoordelijk voor om de – door de adverteerder – aangeleverde transparantiegegevens bij te sluiten. Bij mogelijk onjuiste informatie dient de uitgever aan de bel te trekken bij de adverteerder.
De Verordening legt daarmee veel nieuwe rollen en verantwoordelijkheden bij nieuwsmedia en adverteerders neer. NDP Nieuwsmedia zal de nog aan te wijzen toezichthouder oproepen om uitgevers en adverteerders tijd te geven om deze rollen zorgvuldig in te richten in de keten.
Nieuwsmedia moeten de politieke advertenties die zij tonen bijhouden in een register. Op verzoek van bijvoorbeeld journalisten en onderzoekers dienen nieuwsuitgevers de advertentiegegevens beschikbaar te stellen.
Versterken van democratische weerbaarheid
De Verordening speelt in op de zorgen die leven over de democratische weerbaarheid van oostelijke EU-lidstaten en mogelijke buitenlandse inmenging bij verkiezingen in de Europese Unie.
Binnenkort zal duidelijk worden welke bepalingen van de Verordening al in werking treden voorafgaand aan de Europese verkiezingen, die plaats zullen vinden van 6 tot 9 juni 2024.
