Toezegging staatssecretaris Uslu
Staatssecretaris Gunay Uslu, de staatssecretaris voor Cultuur en Media, debatteerde donderdag met de Tweede Kamer over lokale, regionale en streekomroepen. Ze zegde in het debat toe om medio 2024 inzichtelijk te maken welke invloed de versterkingsoperatie van lokale publieke omroepen heeft op private nieuwsaanbieders.
In de toegezegde beleidsbrief zal zij ook verkennen of er mogelijk afspraken gemaakt kunnen worden tussen publieke en private partijen over de omvang van de geschreven journalistiek van publieke omroepen, zoals ook in Duitsland en Vlaanderen gebeurt.
Ook zal de staatssecretaris opnieuw kijken naar de toepassing van het zogeheten dienstbaarheidsverbod. Dit verbod belemmert met regelmaat de samenwerking tussen publieke en private nieuwsmedia.
Breed ondertekende brief van hoofdredacteuren
De toezegging volgde op een scherpe gedachtewisseling tussen de Kamer en staatssecretaris Uslu. Kamerleden refereerden meermaals aan een recent gepubliceerde brief van meer dan 70 hoofdredacteuren van de regionale en lokale krantentitels.
In die brief betogen de hoofdredacteuren dat het kabinet te weinig oog heeft voor de effecten van zijn beleid om lokale omroepen te versterken. Met teruglopende abonnee-aantallen en de nog in gang zijnde digitaliseringsslag zou de staatssecretaris, zo stellen de hoofdredacteuren, terughoudend moeten zijn in het optuigen van concurrentie in de vorm van het versterken van lokale en regionale omroepen.
Belang van private journalistiek
De zorg van de hoofdredacteuren werd gedeeld door de Kamerleden Mohandis (PvdA/GroenLinks), Werner (CDA), Van Strien (VVD) en Kwint (SP), waarbij de SP’er zijn kritiek op dividenduitkeringen herhaalde. Mohandis zegde toe het initiatief te nemen om na de Tweede Kamerverkiezingen in de nieuwe Kamersamenstelling een rondetafelgesprek te organiseren en daarvoor uiteenlopende mediapartijen uit te nodigen.
De Kamerleden Werner en Van Strien vroegen zich af waarom private partijen helemaal niet mee waren genomen in de visiebrief die de staatssecretaris aan de Kamer had gestuurd. Waarom was er geen brede visie op de regionale en lokale journalistiek geformuleerd?
Uslu: regionale en lokale kranten belangrijk voor nieuwsvoorziening
Gunay Uslu, staatssecretaris Cultuur en Media
Beeld: ©RVD – Valerie Kuypers en Martijn Beekman
De staatssecretaris onderschreef in het debat het belang van regionale en lokale kranten. Tegelijkertijd betwistte Uslu dat ze in haar beleid alleen oog had voor de publieke omroepen. Zo wees zij op de middelen die beschikbaar zijn via het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. En volgens Uslu was er geen sprake van het aanmoedigen van lokale en regionale omroepen om meer advertentie-inkomsten te vergaren.
Versterkingsoperatie omroepen averechts effect op journalistiek
Dat was voor het Kamerlid Van Strien (VVD) niet voldoende. Volgens Van Strien had de staatssecretaris mogelijk last van ‘een blinde vlek’. Hij voorziet een averechts effect van de eenzijdige versterkingsoperatie, namelijk een verschraling van het aanbod in de regio bij private nieuwsaanbieders.
Van Strien stelde voor te kijken naar werkafspraken tussen publieke en private partijen zoals die in Duitsland en België worden gemaakt, waardoor er minder concurrentie is tussen publieke en private media. En het dienstbaarheidsverbod zou een gezamenlijke database van nieuwsbeelden niet mogen hinderen.
Na enige aarzeling zegde de staatssecretaris toe om medio volgend jaar alsnog een brede visie op de gehele regionale en lokale journalistiek naar de Tweede Kamer te zullen sturen. Om de boodschap kracht bij te zetten, kondigde de VVD aan om samen met het CDA een motie in te dienen in een nog in te plannen tweeminutendebat.
Signaal om scope van mediabeleid te verbreden
Herman Wolswinkel, directeur van NDP Nieuwsmedia: “We zijn blij dat de staatssecretaris haar beleid om eenzijdig de publieke omroepen te versterken alsnog tegen het licht zal houden. Het zijn bij uitstek de private nieuwstitels die het lokale en regionale nieuwslandschap kleur geven. Maar met de uitdagingen waarvoor ze staan, mogen we ze niet als een vanzelfsprekendheid beschouwen. Het is daarom een goede zaak dat de staatssecretaris private nieuwstitels gaat betrekken in haar bredere visie op de lokale en regionale journalistiek. Het is ook een duidelijk signaal aan een nieuw kabinet om de scope van het mediabeleid te verbreden.”
