Een vrije pers is een belangrijke pijler van onze democratie. Er zijn echter steeds meer signalen dat de veiligheidssituatie van journalisten in Nederland achteruitgaat. Journalisten en redacties hebben steeds vaker te maken met fysieke en online bedreigingen. Dat blijkt uit een kwalitatieve inventarisatie van NDP Nieuwsmedia onder haar leden.
Toenemende zorgen over veiligheid
NDP Nieuwsmedia sprak in de afgelopen periode met uitgevers, hoofdredacteuren, HR-managers, juristen en facilitymanagers over de problemen die journalisten ondervinden bij het uitvoeren van hun werk. De zorgen daarover nemen toe. Het vereist steeds meer inspanningen van uitgevers op het gebied van beveiliging, juridische ondersteuning en begeleiding van medewerkers. Nieuwsbedrijven moeten op alle niveaus maatregelen treffen om de problemen het hoofd te bieden.
Beveiligingsmaatregelen
Zo zijn er bij sommige redacties voorzieningen zodat medewerkers op een veilige wijze het pand van de redactie kunnen betreden. Woonhuizen worden bij ernstige bedreigingen voorzien van cameratoezicht, inclusief een noodknop in de woning. Inrijbeperkingen, uitgebreide camerabeveiliging en 24-uurs bezetting van de beveiliging op redacties zijn aan de orde van de dag.
Aangifte en begeleiding
Los van deze fysieke maatregelen zijn hoofdredacties en juristen dagelijks bezig met de veiligheid van journalisten. Zodra een journalist bedreigd wordt en melding doet bij de hoofdredactie, neemt de uitgever maatregelen. Naast begeleiding van de journalist in kwestie, toetsen juristen de bedreiging op strafbaarheid en vindt aangifte plaats – door de journalist of door de hoofdredactie namens de journalist. De cursussen en begeleiding van PersVeilig worden als zeer nuttig beschouwd.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Herman Wolswinkel, directeur van NDP Nieuwsmedia: “Uit deze inventarisatie blijkt dat het klimaat verhardt. Het is een breed probleem, waarin alle betrokkenen hun rol moeten pakken. De Tweede Kamer debatteert op 1 juni over de veiligheid van journalisten. Wij denken dat extra stappen nodig zijn. We hebben de inventarisatie daarom gedeeld met staatssecretaris Uslu en de Tweede Kamer. Socialmediaplatforms moeten zich wat ons betreft harder inspannen om online bedreigingen tegen te gaan. Daar kan de wetgever op ingrijpen. Maar ook in de wijze waarop de politie en het OM journalisten behandelen, is verbetering mogelijk. Moeizaam aangifte doen, journalisten die worden opgepakt of worden opgeroepen voor verhoor, het komt nog te vaak voor.”
Kennisdeling binnen de branche
De inventarisatie laat ook zien dat nieuwsuitgevers gebaat zijn bij kennisdeling. Wolswinkel: “Uitgevers hebben als werkgevers een grote verantwoordelijkheid. Onze leden blijven opschalen zolang het nodig is. En om kennis zo snel mogelijk op de juiste plaats beschikbaar te hebben, gaan onze leden kennis en expertise uitwisselen.”
