Dat is een van de belangrijkste conclusies uit de Mediamonitor 2020 van het Commissariaat voor de Media.
De Nederlanders lezen, beluisteren en bekijken wekelijks berichten van ruim vijf verschillende nieuwsmedia. Online werden in 2019 2,7 nieuwsmerken per week geraadpleegd. Offline, dus via radio, tv of dagbladen, gebruiken Nederlanders wekelijks 3,4 nieuwsbronnen.
Traditionele nieuwsmedia
Dit duidt er volgens het Commissariaat op dat het nieuwsgebruik weliswaar verandert, maar dat traditionele mediamerken nog steeds een belangrijke rol spelen.
Algoritmen en aanbevelingen van social platforms vormen volgens de toezichthouder een mogelijk risico op een eenzijdig nieuwsmenu. Het aantal Nederlanders dat voor nieuws uitsluitend sociale media gebruikt, is echter beperkt. Ook het aantal burgers dat bewust nieuws mijdt, is in Nederland gering.
Mensen die sociale media aanvullend op nieuwsmedia gebruiken, oriënteren zich breed en divers. Ze gebruiken naast sociale media wekelijks bijna zeven verschillende nieuwsmerken. De kans op een zogeheten filterbubbel is daarmee klein. Het Commissariaat zegt de invloed van systemen van nieuwsaanbevelingen nauwlettend te blijven volgen.
Kijken
Nederlanders zijn video in de afgelopen jaren anders gaan consumeren. Met name jongeren hebben een veranderend kijkmenu, waarin onder meer Netflix, YouTube en Instagram een grote rol spelen. Toch zien ook jongeren bij televisiezenders een belangrijke functie weggelegd voor nieuws, informatie en sport.
Luisteren
Ook bij audio is digitalisering een dominante trend, vooral bij het live luisteren.
Podcasts vormen in het audiosegment een opvallende groeimarkt. De meest beluisterde podcastthema’s zijn muziek (onder 44 procent van de gebruikers) en nieuws en actualiteiten (bij 24 procent).
Lezen
Digitaal lezen is in opmars. 43 procent van de dertienplussers komt dagelijks in contact met het online aanbod van nieuwsmerken. De papieren dagbladen hebben daarnaast nog altijd een dagelijks bereik van ruim 39 procent.
Coronacrisis
Het toegenomen gebruik van pluriforme en betrouwbare nieuwsmedia leidt niet automatisch tot meer reclame-inkomsten. In de afgelopen maanden is het tegenovergestelde gebeurd: tegenover de toegenomen nieuwsconsumptie staat een forse afname van reclame-inkomsten. Hieruit blijkt eens te meer dat de lezersmarkt en de reclamemarkt twee verschillende markten zijn.
Het overgrote deel van de online advertentie-inkomsten vloeit momenteel weg naar Facebook en Google. Hierdoor komt dit geld niet beschikbaar voor de Nederlandse productie van nieuws en informatie. Het Commissariaat voor de Media maakt zich hierover zorgen.
De coronacrisis heeft versneld aangetoond hoe afhankelijk media zijn van reclamegeld.
De wegvallende inkomsten bedreigen volgens het Commissariaat onze democratie. Journalistiek zorgt immers voor een beter geïnformeerde samenleving en draagt bij aan een goed functionerende democratie.
Het Commissariaat roept mediabedrijven op om de gezamenlijke positie op de advertentiemarkt door de samenwerking te versterken.