Nadat het Europese bureau EUvsDisinfo, opgezet om foutieve informatie van pro-Kremlinbronnen te ontmaskeren, ten onrechte drie Nederlandse perspublicaties als nepnieuws bestempelde, ontstond ophef in de Tweede Kamer. Naar de overtuiging van de meeste fracties in de Tweede Kamer is het niet aan overheidsinstellingen om vrije perspublicaties te bestempelen als nepnieuws.
De Kamerleden Peter Kwint (SP) en Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD) dienden gezamenlijk een motie in waarin ze de regering oproepen zich stevig uit te spreken voor de bescherming van onze pers en zich hard te maken voor het opheffen van EUvsDisinfo. Die motie kreeg ruime steun: alleen CDA, D66 en DENK stemden tegen.
Overleg in kabinet
Verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil nog niet beloven dat ze uitvoering zal geven aan de motie. Wel ziet de minister in de uitspraak een duidelijk signaal dat de Tweede Kamer het hoog opneemt dat Nederlandse media als verspreiders van nepnieuws zijn aangemerkt. Dat signaal wil ze doorgeven in Brussel.
Opheffing van het nepnieuwsbureau gaat de minister echter te ver. Bovendien zou het een Europees besluit vergen. Ollongren gaat de oproep van de Tweede Kamer nu eerst bespreken in het kabinet.
Nieuwe plannen Europese Commissie in aantocht
De Europese Commissie stelde begin dit jaar een High Level Group in die op korte termijn aanbevelingen moet doen om nepnieuws te bestrijden. De expertgroep staat onder leiding van de Nederlandse Madeleine de Cock Buning. Later dit voorjaar zal de Europese Commissie vervolgens maatregelen presenteren die nepnieuws moeten tegengaan.
NDP Nieuwsmedia vreest dat maatregelen tegen nepnieuws al snel tot overheidsinmenging leiden, juist bij media die wel kwaliteitsjournalistiek bedrijven. Dat is hoogst onwenselijk. De brancheorganisatie verzet zich daarom – ook in Europees verband – tegen maatregelen die de vrijheid en onafhankelijkheid van journalistieke organisaties kunnen schaden.
Met de breed aanvaarde motie over opheffing van EUvsDisinfo heeft de Tweede Kamer helder aangegeven waar zij staat in de discussie over de bestrijding van nepnieuws. NDP Nieuwsmedia hoopt ook op de Tweede Kamer te mogen rekenen als de Europese Commissie later dit jaar plannen zou presenteren die een negatieve impact op onafhankelijke media kunnen hebben.